Ön Çapraz Bağ Nedir Ne İşe Yarar?

Çapraz bağlar ön ve arka 2 tane olup, uyluk ve kaval kemiklerini diz eklemi içinde birbirine bağlayan çok kuvvetli yapılardır. Ön çapraz bağ dizin stabilitesine yardım eder ve hareketler sırasında uyluk kemiğinin kaval kemiği üzerinde kaymasını önler.

Ön Çapraz Bağ Yırtığı Nasıl Meydana Gelir?

Özellikle genç erkek hastalarda spor travması sonrasında yırtık meydana gelebilir. Özellikle ayak yerde sabit iken rotasyonel bir travma sonrasında yırtık gelişebilir. Bu bağın yırtılması kuvvetli diz burkulmaları sırasında olur. Dizin aşırı ekstansiyon sonucu oluşabilir. Tek bacak üzerinde aniden durma ve yön değiştirme sırasında yırtılabilir. Kopma-yırtılma sırasında hasta dizinin içinden bir ses duyar ve sanki bacağının koptuğu gibi bir hisse kapılır. Bundan sonra aktiviteye devam edemez ve bacağının üzerine yük veremez. Diz içinde ciddi bir şişlik oluşabilir. Beraberinde menisküs yırtıkları ve kıkırdak hasarı olabilir. Akut dönem geçtikten sonra tedavi edilmeyen hastalarda ağrı, özellikle kaldırım, merdiven gibi yüksekçe bir yerden inerken dizde boşluğa düşme hissi (öne doğru kayma hissi) olabilir.

Ön Çapraz Bağ Yırtığı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Ön çapraz bağ tedavisi konservatif ve çoğunlukla cerrahidir. Cerrahisinde son yıllarda en populer yöntem artroskopik rekonstruksiyondur.  Artroskopik ön çapraz bağ tamirinde hastanın kendisinden alınan ya da başka kaynaklardan temin edilen bağı uyluk ve kaval kemiklerinde açılan tünellere çeşitli tespit araçları ile tespit edilmesi ile yapılan bir ameliyattır. Konulan bağ hiçbir zaman kendi orijinal bağınız gibi olmayacaktır. Hastadan temin edilen greft iki teknikle olabilmektedir. Kemik-tendon-kemik ya da yalnızca bağ olabilir. Bağ tekniğinde dizin hemen iç tarafındaki 2 adet kastan elde edilir. Cerrahi süresi değişmekle birlikte ortalama 1 saat kadar sürmektedir. Ligament cerrahisinde tendonlar kemiğe titanyum, çelik veya eriyebilen alaşımlar kullanılarak tutturulur. Eriyebilenler yıllar sonra kendiliğinden erir. Titanyum ve çelik olanlar vücuda zarar vermez ve çıkarılması gerekmez.

Ön Çapraz Bağ Cerrahisi Başarısı Nelere Bağlıdır?

Ön çapraz bağ tedavisinin başarısı uygun cerrahi tekniğe, hastaya yerleştirilen yeni bağın pozisyonuna ve cerrahi sonrasında yapılan fizik tedaviye göre değişmektedir.. Ameliyatın ertesi günü hasta yükün tamamını vermeden tolere ettiği kadar basarak yürüyebilir. Ameliyat sonrası fizyoterapiye başlanması şartıyla, 2. Hafta sonunda tek değnekle, 3. hafta sonunda ise değneksiz yürüme hedeflenir. Fizik tedavi süreci hastanın tedavi başarısını etkileyen en önemli faktörlerdendir.

Doç. Dr. Gökhan Meriç